یکی از چالش برانگیزترین مراحل نظارت ساختمان ، برای مهندس ناظر سازه در ساختمانهای بتنی و فلزی ، تحلیل برگه و محاسبه آزمایش بتن می باشد . از آنجا که نمونه های بتن در شرایط آزمایشگاهی نگهداری می شود و نمی توان این شرایط را در کارگاه ایجاد کرد ، به عنوان مهمترین نکته باید بدانید که نتایج آزمایش بتن که توسط آزمایشگاه ارائه می شود ، فقط یک نظریه مشورتی بوده و مقاومت بتن اجرا شده به مواردی از جمله : حمل ، ریختن ، تراکم ، پرداخت و عمل آوری و نگهداری از بتن بستگی دارد . در صورتی که ناظر مطمئن باشد که این نتایج با بتن اجرا شده در کارگاه همخوانی ندارد ، می تواند این نتایج را قبول نکند . درخصوص نتیجه آزمایش بتن ، اگر مهندس ناظر برگه نتیجه آزمایش را که توسط آزمایشگاه ارائه شده تایید نکند ، می تواند دستور آزمایش مغزه گیری که یک آزمایش مخرب می باشد را صادر کرده و مالک می بایست تبعیت نماید . تنها مساله حقوقی که در اینجا وجود دارد اینست که درصورت اثبات حقانیت برگه آزمایش اول ، مهندس ناظر باید خود را آماده پرداخت خسارت به مالک نماید .

اما مهندس ناظر می تواند تایید بتن اجرا شده در کارگاه را منوط به ارائه برگه آزمایش ممهور به مهر آزمایشگاه معتبر نماید . یعنی ناظر میتواند در گزارش خود به مرجع صدور پروانه اعلام نماید " تایید بتن اجرا شده در . . . . . . منوط به ارائه برگه آزمایش می باشد ." اما لزومی ندارد که بعد از ارائه این برگه از طرف مالک ، مهندس ناظر استحکام بتن اجرا شده در آن مقطع را به صورت مکتوب ، تایید نماید و هیچ مرجعی نیز نمی تواند ناظر را مجبور به تایید استحکام نماید . بلکه کافیست مهندس ناظر برگه آزمایش را مهر و امضاء نموده و بنویسد " روئیت گردید " ضوابط پذیرش بتن های مصرفی در کارگاه ، مطابق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان: نکته : ۱ ) نمونه برداری عبارتست از میانگین نتایج دو یا چند آزمونه مشترک که از یک مقطع تهیه شده و در شرایط یکسان، تهیه ، اجرا و نگهداری شده باشند . همچنین نتایج این آزمونه ها باید به اندازه کافی به یکدیگر نزدیک باشند . ۲ ) آزمونه های استاندارد ، استوانه ای به قطر ۱۵ سانت و ارتفاع ۳۰ سانت می باشند . البته این آزمونه ها به صورت غیر استاندارد مکعبی در ابعاد ۱۵ *۱۵*۱۵ سانت و ۲۰*۲۰*۲۰ سانت نیز تهیه می شوند که در صورت مکعبی بودن این آزمونه ها باید مقاومت آنها از روشهای زیر به مقاومت نظیر آزمونه های استوانه ای تبدیل شوند : الف ) مراجعه به جداول ۹-۵-۱، ۹-۵-۲ و ۹-۵-۳ مبحث نهم مقررات ملی صفحه ۳۴ و استفاده از ضرائب تبدیل ارائه شده در این جداول . ب ) استفاده از ضرائب تجربی زیر : ضریب ۷۲/۰ در آزمونه های مکعبی ۲۰*۲۰*۲۰ ضریب ۸/۰ در آزمونه های مکعبی ۱۵*۱۵*۱۵ ۳ ) نمونه برداری حتماً باید تصادفی باشد . ۴ ) نمونه برداری در محل ریختن بتن انجام شود . اغلب سازندگان اصرار دارند نمونه برداری در محل تراک میکسر و قبل از ریخته شدن در پمپ بتن و انتقال به قالب انجام شود ، زیرا قصد دارند بعد از نمونه برداری ، به بتن آب یا مواد افزودنی غیر استاندارد اضافه کرده و به اصطلاح بتن را روان تر نمایند . که این عمل تخلف محسوب شده و ناظر می تواند این بتن را تایید نکند . ۵ ) در صوتی که ناظر تشخیص دهد در ساخت بتن ، کنترل کیفیت مطلوبی وجود ندارد و بتن به صورت یکنواخت ساخته نمی شود ، می تواند تعداد آزمونه ها را که در بند ۹-۱۰-۸-۲ مبحث نهم مشخص کرده ، افزایش دهد . ۶ ) در شرایط زیر می توان نمونه گیری انجام نداد : ( مطابق بند ۹-۱۰-۸-۳ مبحث نهم ) الف ) حجم بتن مصرفی کمتر از ۳۰ متر مکعب باشد . ب ) اطمینان از رضایت بخش بودن کیفیت بتن مصرفی برای مهندس ناظر .